Chơi Piano

49. Giữa Và Sau Buổi Biểu Diễn

By 17/09/2020 No Comments

Bắt đầu chơi: Một vài người chơi dương cầm sẽ trì hoãn buổi biểu diễn bằng cách chỉnh lại ghế ngồi hoặc trang phục nhằm có thời gian kiểm tra lại phách nhạc đầu, vân vân, bằng cách sử dụng MP. Mặt khác, vì bạn có thể MP bản nhạc trước khi lên sân khấu, rất nhiều nghệ sĩ chuyên chơi cho các buổi hòa nhạc có thể bắt đầu rất nhanh, giảm lượng thời gian có thể làm mình lúng túng. Đừng nghĩ rằng bạn sẽ không mắc lỗi; giả thiết đó chỉ mời gọi rắc rối xảy ra vì bạn sẽ cảm thấy thật tồi tệ nếu mắc phải. Thay vào đó, hãy chuẩn bị tinh thần để ứng phó đúng đắn với từng lỗi sai một, hoặc quan trọng hơn, đoán trước được những lỗi sai mình sắp gặp phải mà bạn có thể phòng tránh được. Thật đáng ngạc nhiên khi bạn thường có thể cảm giác được một lỗi sai trước cả khi nó xảy ra, nhất là khi bạn giỏi về MP. Hãy nhớ lại điều đó trong MP, bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình phạm phải những lỗi sai và ngập ngừng ở những đoạn giống như khi bạn đang chơi thật sự vậy.

Phần lớn học viên, khi họ phạm sai lầm hoặc đang trông chờ nó, trở nên lo lắng và bắt đầu chơi chậm dần, chậm dần, nhỏ hẳn. Đây là công thức của thảm họa. Mặc dù bạn không muốn dựa vào trí nhớ của tay, đây là lúc bạn cần đến nó. Trí nhớ của tay phụ thuộc vào thói quen và các tác nhân kích thích; vì thế, để nâng cao trí nhớ của tay, bạn cần chơi nhanh hơn và lớn hơn. Lối chơi nhanh sử dụng thói quen chơi đàn tốt hơn, và sẽ có ít thời gian để chuyển động các phần cơ sai, khiến bạn bị chệch hướng. Chơi mạnh mẽ hơn sẽ làm tăng kích thích trí nhớ của tay. Vì chơi nhanh và to hơn là những điều đáng sợ trong một buổi độc tấu, nên bạn cần luyện tập điều này nhiều không kém những thứ khác. Học cách đoán trước những lỗi sai để tránh mắc phải bằng cách dùng những thủ thuật tránh né trên. Một cách nữa nhằm chơi lướt qua những lỗi sai là chắc chắn rằng thanh điệu hoặc giai điệu không bị đứt quãng, thậm chí với giá phải trả là chơi thiếu một vài nốt ít quan trọng hơn. Cùng với việc luyện tập, bạn sẽ thấy rằng điều này làm dễ hơn nói; lúc tốt nhất để tập luyện điều này là khi đang thị tấu.

Nếu bạn thoáng mất trí nhớ, đừng cố bắt đầu lại từ lúc bạn ngừng trừ phi biết chính xác cách bắt đầu lại. Bắt đầu lại từ một phần trước đó hoặc sau đó mà bạn biết rõ hơn – nên là một phần sau vì những lỗi sai thường không thể sửa được khi đang độc tấu và có thể bạn sẽ mắc lỗi sai đó lại một lần nữa. MP an toàn sẽ tiểu trừ gần như tất cả những thoáng mất trí nhớ như vậy, đặc biệt nếu bạn có cao độ tuyệt đối. Nếu bạn quyết định chơi lại phần đã quên, hãy chơi nhanh hơn và to hơn một chút; đừng chơi chậm hoặc nhỏ lại.

Trong một phòng hòa nhạc có độ vang âm tốt, tiếng dương cầm sẽ được cả hội trường hấp thụ và bạn sẽ nghe rất ít tiếng đàn so với khi ở nhà hoặc khi trong phòng tập. Việc tập luyện độc tấu dương cầm trong phòng hòa nhạc trước buổi diễn nghiễm nhiên là rất quan trọng. Với một  đại dương cầm, nếu giá để nhạc hướng lên trên, bạn sẽ hầu như không nghe thấy tiếng đàn trong phòng hòa nhạc có độ vang tốt; luôn chắc chắn rằng giá để nhạc luôn hướng xuống. Nếu cần phải đọc nốt nhạc, hãy trải bản nhạc nằm ngang phía trên kẹp chỉnh dây.

Đối với đàn dương cầm lạ: Một vài học viên bối rối vì đàn dương cầm trong buổi độc tấu lại là một  đại dương cầm trong khi họ chỉ tập luyện trên đàn dương cầm đứng cũ kỹ. May mắn thay, đàn càng to càng dễ chơi hơn đàn nhỏ. Vì thế, việc phải chơi một đàn khác không phải là điều đáng lo ngại. Đàn dương cầm càng to thì càng dễ chuyển động hơn, và những âm to hay nhỏ đều dễ thành tiếng hơn. Đại dương cầm dễ chơi hơn dương cầm đứng, nhất là đối với những đoạn nhạc nhanh và khó. Bạn chỉ cần lo lắng khi chất lượng của đàn độc tấu thấp hơn đàn bạn hay dùng để tập luyện. Trường hợp xấu nhất là khi bạn tập luyện với một đại dương cầm chất lượng cao, nhưng lại phải biểu diễn trên một dương cầm đứng chất lượng thấp bị lạc điệu. Trong trường hợp đó, những bản nhạc có kỹ thuật chơi khó sẽ khó chơi hơn trên đàn chất lượng thấp kia và có thể bạn phải điều chỉnh bằng cách chơi chậm lại, cắt ngắn hoặc chơi những âm láy rền chậm hơn, vân vân… Đó là lúc bạn khám phá ra mình là một người trình diễn mạnh mẽ đến thế nào.

Một đàn dương cầm đúng tông điệu sẽ dễ chơi hơn rất nhiều đàn bị lạc điệu. Vì thế, cần phải lên lại dây cho đàn độc tấu trước buổi biểu diễn. Ngược lại, không nên chỉnh dây đàn tập luyện ngay trước lúc độc tấu (trừ phi đàn quá lạc điệu) để khiến thanh điệu của nó tốt hơn đàn biểu diễn.

Sau buổi Độc tấu: Ôn lại bản nhạc và đánh giá những điểm mạnh cũng như điểm yếu của mình để cải thiện những bài tập/chuẩn bị sau. Rất ít học viên có thể chơi một cách cố định mà không mắc phải bất kỳ lỗi sai nào. Hầu hết số khác sẽ mắc nhiều lỗi trong lúc chơi. Một số có xu hướng dằn nốt thật mạnh trong khi số khác lại dè dặt và chơi quá nhỏ. Mọi lỗi đều có cách khắc phục. Những người mắc lỗi có thể chưa chơi nhạc thành thạo và hầu như đều không sử dụng MP. Những người có xu hướng chơi không mắc lỗi đều đã học qua MP, dù có chủ đích hay không. Học viên chơi những bản nhạc khó hơn so với khả năng của mình luôn gặp khó khăn với những buổi độc tấu; họ có thể có học những bản nhạc khó, nhưng đối với độc tấu, học viên cần tập luyện trong khả năng của mình.

Những thói quen chuẩn bị trước buổi biểu diễn là cực kỳ quan trọng; chắc chắn rằng bạn đã vạch ra cho riêng mình một thói quen chuẩn bị và luôn làm theo nó [(47) Chuẩn bị Biểu diễn, Quay phim].

Biểu diễn độc tấu nhiều lần liên tục là điều khó thực hiện nhất. Nhưng nếu bạn phải làm vậy, bạn cần chơi lại bản nhạc ngay sau buổi độc tấu. Chơi với ít hoặc không cảm xúc, nhịp độ trung, rồi chậm lại. Nếu bạn cảm thấy một vài đoạn hoặc bản nhạc chơi trong buổi độc tấu chưa thỏa đáng, hãy luyện tập chúng, nhưng chỉ theo từng đoạn nhỏ. Nếu bạn muốn luyện xúc cảm mình khi chơi với tốc độ tối đa, hãy chơi theo từng đoạn nhỏ rồi tiến lên chơi chậm.

Sau những buổi biểu diễn lặp đi lặp lại (thực tế là sau mỗi buổi biểu diễn), chơi chậm bản nhạc một lần nữa càng sớm càng tốt, nhằm xóa bỏ suy thoái chơi nhanh và “tái thiết lập” âm điệu trong não bộ của bạn. Quá trình tương tự diễn ra đối với máy tính: sau khi sử dụng nhiều lần, sẽ xảy ra việc dữ liệu bị phân mảnh và ổ cứng cần được chống phân mảnh để phục hồi dữ liệu trở về chỗ thích hợp.